O BovINE

Od dziesięcioleci toczy się debata na temat bardziej sprawiedliwego podziału wartości dodanej pomiędzy uczestników łańcuchów dostaw żywności. Rosnąca siła przetargowa detalistów wielkopowierzchniowych jest zawsze wskazywana jako jedna z przyczyn niesprawiedliwego podziału dobrobytu między popytem a podażą. Polityka na wszystkich szczeblach (UE i rządy krajowe) próbuje interweniować w celu stworzenia równych warunków rynkowych dla podmiotów gospodarczych i ograniczenia nadmiernej siły rynkowej detalistów.  Organizacje producentów zostały utworzone w celu zwiększenia siły rynkowej rolników w stosunku do rzeźni i sprzedawców detalicznych. Strategie sprzedaży bezpośredniej mogą być traktowane jako alternatywa dla utrzymania większej wartości dodanej w gospodarstwie. Na pierwszy rzut oka sprzedaż bezpośrednia wygląda bardzo atrakcyjnie, ale strategie te wymagają ukierunkowanych programów, aby odnieść sukces.

Od 2021 roku ceny surowców paszowych znacznie wzrosły. Ceny soi gwałtownie wzrosły od 2020 r. ze względu na zwiększony popyt światowy, wywołany przede wszystkim importem Chin. Kraj ten odbudowuje swoje pogłowie trzody chlewnej po dramatycznych skutkach choroby afrykańskiego pomoru świń. Ceny zbóż rosły w mniejszym tempie, ale osiągnęły ceny szczytowe. W szczególności kukurydza wzrosła z 220 euro za tonę w styczniu 2021 roku do 260 euro w styczniu 2022 roku….

Tendencja ta stawia przed gospodarstwami zajmującymi się hodowlą bydła mięsnego pytanie o zmniejszenie ich wrażliwości ekonomicznej i poszukiwanie alternatywnych pasz. Produkcja pasz w gospodarstwie może być atrakcyjna, ponieważ może zwiększyć samowystarczalność. Istnieją różne opcje dla rolników, ponieważ w dużym stopniu zależą one od pozycji wyjściowej. Hodowle bydła oparte na trawie muszą szukać innych alternatyw niż rolnicy, którzy opierają się głównie na roślinach uprawnych. Pasze alternatywne można również znaleźć na rynku, ale ich zawartość energii i białka musi być zgodna z wymaganiami wzrostu bydła mięsnego. Również pasze alternatywne nie powinny obniżać końcowej jakości mięsa.

Choroby introdukowane są poważnym problemem przy zakupie cieląt spoza gospodarstwa, co może mieć konsekwencje dla zdrowia i dobrostanu cieląt/koźląt. Temat koncentruje się na możliwych narzędziach zapobiegania wprowadzaniu chorób do gospodarstw, w tym na programach szczepień.

1. Poszukujemy narzędzi do oceny potencjalnego ryzyka przed zakupem, które obejmują, ale nie są ograniczone do zdrowia, żywienia, zarządzania i statusu immunologicznego.
2. Celem tego tematu jest znalezienie strategii kontroli przed zakupem, które mogą ocenić potencjalne ryzyko zdrowotne, w tym ryzyko choroby i ryzyko ekspozycji.
3. W tym temacie, naszym celem jest również znalezienie rozwiązań dla zminimalizowania ryzyka wprowadzenia choroby, takich jak status szczepień i programy szczepień, jak również zarządzanie zwierzętami po zakupie.
4. W tym temacie zostaną również uwzględnione problemy niezwiązane z chorobami, które mogą mieć wpływ na zdrowie stada poprzez wprowadzenie cieląt z innych gospodarstw, np. wielkość grupy, praktyki żywieniowe, projekt obiektu, transport itp.

Ulepszenia Menedżera Sieci:

– Zarówno dla kupującego jak i sprzedającego

– Dla cieląt (<6 tygodni)

– Roczniaki (<9 miesięcy)

– Transgraniczne dobre praktyki mogą również stanowić użyteczne kontrole zdrowia dla zwierząt podróżujących Francja->Włochy, Irlandia -> Włochy)

W różnych krajach obowiązują różne przepisy dotyczące szkolenia hodowców, opiekunów i przewoźników zwierząt, zwłaszcza w zakresie dobrostanu zwierząt. Temat ten nie koncentruje się na różnorodnych przepisach obowiązujących w poszczególnych krajach, ale raczej na ogólnych zasadach postępowania z bydłem mięsnym, których celem jest ograniczenie stresu i poprawa dobrostanu bydła mięsnego w trakcie obsługi. Podczas ważenia i transportu bydło jest szczególnie narażone na zwiększony stres, a rola doświadczonego przewodnika i/lub specjalnie zaprojektowanego sprzętu w celu zminimalizowania stresu jest bardzo ważna.

1. Celem tematu jest znalezienie narzędzi i wskaźników dobrostanu bydła mięsnego, które są w stanie ocenić dobrostan zwierząt w warunkach gospodarstwa i które mogą być łatwo stosowane przez rolników, ale także przez osoby zajmujące się zwierzętami, przewoźników i pracowników rzeźni.
2. Poszukujemy koncepcji i/lub programów szkoleniowych dotyczących bezstresowego obchodzenia się z bydłem mięsnym, zwłaszcza podczas ważenia i transportu, w tym innowacyjnych projektów sprzętu i urządzeń, które poprawiają dobrostan zwierząt, zapobiegają urazom i zmniejszają stres u zwierząt podczas obchodzenia się z nimi.

Udoskonalenia menedżera sieci:

• Szkolenie w zakresie dobrostanu zwierząt dla operatorów/rolników
• Szkolenia nie mogą być zgodne z przepisami UE, w przeciwnym razie w każdym regionie wystąpi podobieństwo w rodzaju Dobrych Praktyk.

Przyrządy lub metody, które mogą być stosowane w gospodarstwie lub na linii ubojowej do pomiaru lub przewidywania jakości tuszy (uformowanie i otłuszczenie, skład tuszy, wydajność detaliczna, itp.) i mięsa (kolor, pH, powierzchnia żeber, marmurkowatość, grubość słoniny, kruchość, bezpieczeństwo, itp.) bydła mięsnego.  

 Dla celów tego tematu, zdefiniowaliśmy “narzędzie” jako każdy instrument lub metodę, która może być użyta do pomiaru lub przewidywania cech jakościowych tuszy i mięsa, w gospodarstwie lub w rzeźni. W gospodarstwie, oceny te będą pomocne w podejmowaniu decyzji dotyczących zarządzania, takich jak określenie czasu uboju. W ubojniach pozwoliłyby one na klasyfikację tusz według ich potencjalnej wartości oraz, między innymi, na ustanowienie bardziej przejrzystych systemów płatności i zapewnienie jednorodności produktów. Ponadto niektóre narzędzia mogłyby być ukierunkowane na atrybuty jakości mięsa, dzięki czemu tusze i kawałki mięsa mogłyby być klasyfikowane zgodnie z oczekiwaniami konsumentów. W obu miejscach (gospodarstwo i rzeźnia), zebrane dane mogą być wykorzystane do genetycznego doskonalenia zwierząt.   

W ramach tego tematu proponujemy zebranie innowacji w celu oceny następujących zmiennych:  

 Jakość tuszy: klasyfikacja tusz wołowych (uformowanie i opas) w UE (SEUROP) oparta jest na wzorcach wizualnych. Zastąpienie oceny wizualnej systemami automatycznymi mogłoby zapewnić dokładniejsze i bardziej obiektywne dane, co może przyczynić się do wzrostu wzajemnego zaufania wśród zainteresowanych stron. Ponadto przewidywania dotyczące mięsa nadającego się do sprzedaży byłyby bardzo użyteczne z punktu widzenia bardziej wydajnej produkcji.   

Jakość mięsa: tutaj uwzględnia się wewnętrzne atrybuty mięsa, zarówno mierzone, jak i przewidywane, takie jak widoczny tłuszcz, kolor mięsa i tłuszczu, pH, wielkość steku i jakość konsumpcyjna (kruchość, smak, soczystość). Może również obejmować ocenę bezpieczeństwa, jak np. skażenie bakteryjne.  

Ulepszenia menedżera sieci:  

• Jak ocenić żywe zwierzę przed ubojem (konf, ocena tłuszczu)?  
• Jakie systemy funkcjonują w regionach partnerskich w zakładach produkcyjnych w celu wdrożenia skali EUROP? (mechaniczna lub ręczna klasyfikacja?)  
• Jakie informacje są przekazywane hodowcom w poszczególnych krajach (końcowa masa tuszy itp.)?  
• Jakie informacje przekazywane są dostawcom?  

Czynniki genetyczne, żywieniowe i zarządcze stosowane w gospodarstwach utrzymujących bydło mięsne, które przyczyniają się do zwiększenia lub poprawy takich cech jakości mięsa jak marmurkowatość, kruchość i barwa.  

Zawartość tłuszczu śródmięśniowego, postrzeganego wizualnie jako białe plamki lub smugi w mięśniach, określa poziom marmurkowatości w mięsie, który jest pozytywnie kojarzony z kruchą, aromatyczną i soczystą wołowiną, a konsumenci są tego świadomi (Kang i wsp. 2022, Meat Science 186, 108730). Marmurkowatość może być modyfikowana poprzez praktyki stosowane w gospodarstwie, aby zwiększyć wartość dodaną i zadowolenie konsumentów, ale należy wziąć pod uwagę potencjalny negatywny wpływ na wydajność produkcji.  

Innowacje, które rolnik może przyjąć w celu zwiększenia marmurkowatości mięsa wołowego, mogą być związane z jednym lub kombinacją następujących czynników, ostatnio omówionych przez Nguyen i wsp. 2021 (Veterinary and Animal Science, 14, 100219):  

• Czynniki genetyczne: Rasy bydła o wysokiej marmurkowatości są wykorzystywane przez niektórych rolników. Ponadto, akumulacja tłuszczu śródmięśniowego jest regulowana przez różne powiązane geny, a dziedziczność jest umiarkowana do wysokiej i dlatego może być zwiększona przez selekcję.  
• Czynniki żywieniowe: stosunek paszy treściwej do objętościowej, suplementacja lub ograniczenie witamin (A, C i D), a nawet żywienie w okresie ciąży, są kluczowymi czynnikami żywieniowymi wpływającymi na powstawanie i rozwój tłuszczu śródmięśniowego.  
• Czynniki związane z zarządzaniem: kastracja oraz wiek i waga przy uboju to niektóre przykłady czynników związanych z zarządzaniem, które mają wpływ na marmurkowatość.  

Barwa mięsa wpływa na decyzje dotyczące zakupu, ale to, jaka barwa jest preferowana (jasnoczerwona, intensywnie czerwona itd.), może się zmieniać w zależności od różnych rynków lub rodzaju konsumentów. Kruchość jest związana z satysfakcją z jedzenia i wpływa na decyzje o ponownym zakupie. Na poziomie gospodarstwa, obie cechy mogą być modyfikowane genetycznie, wiekiem przy uboju, systemami produkcji, żywieniem…  

Ulepszenia menedżera sieci:  

• Czy rynek dyktuje wymagania?  
• Czy rolnik otrzymuje premię? 

Rolnicy stają się coraz bardziej świadomi wpływu hodowli zwierząt na środowisko i doświadczają zapotrzebowania ze strony rządu i konsumentów na bardziej zrównoważoną hodowlę zwierząt. Europejski Zielony Ład i strategia Farm-to-Fork wyznaczyły ścisłe cele związane z globalnym ociepleniem i zanieczyszczeniem środowiska przez rolnictwo oraz opisują, poprzez Wspólną Politykę Rolną (WPR), w jaki sposób inicjatywy powinny być nagradzane. Istnieją duże różnice pomiędzy gospodarstwami i podejmowanymi przez nie wysiłkami. Postępowi rolnicy wdrożyli już kilka dobrych praktyk w swoich gospodarstwach i są otwarci na innowacje. Inni są bardziej niezdecydowani, ponieważ nie są pewni korzystnych efektów, możliwych kosztów lub wpływu na ich rentowność. Zarówno dla rolników, jak i dla konsumentów i decydentów, ważne jest, aby określić wpływ gospodarstwa na środowisko oraz efekty działań na rzecz zrównoważonego rozwoju, które gospodarstwo podjęło lub zamierza podjąć.

Zrównoważenie środowiskowe obejmuje oczywiście ślad węglowy gospodarstwa (emisje jelitowe, ślad węglowy pasz), ale jest szersze niż tylko to. Wysiłki na rzecz bioróżnorodności, poprawa jakości gleby i wody, zużycie wody i energii elektrycznej są również ważnymi aspektami zrównoważonego rozwoju ekologicznego. Dzięki sekwestracji dwutlenku węgla i zrównoważonemu zarządzaniu trwałymi pastwiskami ślad węglowy zwierząt gospodarskich może zostać częściowo zrekompensowany, a dzięki zarządzaniu nawozami naturalnymi obieg składników odżywczych w gospodarstwie może zostać zamknięty, co obniża ilość wprowadzanych i traconych składników odżywczych.

W nadchodzącym roku zajmiemy się mapowaniem, oceną i porównaniem istniejących narzędzi do obliczania zrównoważenia środowiskowego gospodarstw hodujących bydło mięsne. Jednym z przykładów jest francuski CAP2ER, który został zademonstrowany w kilku okręgach w zeszłym roku. Kiedy już będziemy mieli przegląd istniejących narzędzi, sklasyfikujemy je według wskaźników, które oceniają. Ponadto, będziemy szukać w literaturze naukowej, aby zebrać i ocenić modele i założenia stojące za wskaźnikami wpływu stosowanymi w różnych narzędziach. Ponadto, będziemy nie tylko oceniać narzędzia, ale także szukać w publikacjach na temat zastosowania tych narzędzi, jak poprawić wskaźniki zrównoważonego rozwoju środowiska poprzez działania na poziomie gospodarstwa.

Różnorodność biologiczna to, krótko mówiąc, różnorodność życia na danym obszarze. Obejmuje ona nie tylko wszystkie gatunki roślin i zwierząt w ekosystemie, ale także mikroorganizmy w glebie oraz interakcje pomiędzy wszystkimi organizmami w ekosystemie. Człowiek wywiera presję na różnorodność biologiczną, między innymi poprzez intensywne systemy rolnicze i wysokie zapotrzebowanie na składniki odżywcze. Wylesianie powoduje erozję gleby, intensywne nawożenie obornikiem i emisja azotu powodują eutrofizację i zakwaszenie gleby i wody, monokultura rolnicza sprawia, że uprawy są bardziej podatne na szkodniki i choroby, a także zmniejsza populacje owadów i życie w glebie.

Różnorodność biologiczna tłumi wpływy, które obciążają dany obszar, takie jak szkodniki, zanieczyszczenia i susze. Dlatego ważne jest, aby powrócić do bardziej zróżnicowanych systemów rolniczych. Konwencjonalne gospodarstwa rolne są zorganizowane na uprawach monokulturowych i jak najbardziej intensywnej uprawie ziemi i trzeba je przekonać, że może to również przynieść korzyści w zakresie wydajności. Jednocześnie obserwujemy większą współpracę pomiędzy stowarzyszeniami ochrony przyrody i rolnikami, a także więcej zachęt do angażowania się w rolnictwo oparte na różnorodności biologicznej, poprzez unijną strategię różnorodności biologicznej jako część Zielonego Ładu UE, ale także ze strony władz lokalnych.

W nadchodzącym roku będziemy zbierać innowacje i dobre praktyki, które mogą pomóc rolnikom z różnych regionów Europy i gospodarującym na różnych terenach w podejmowaniu działań na rzecz różnorodności biologicznej, na poziomie działki, gospodarstwa, ale także na poziomie regionalnym. Skupimy się nie tylko na środkach dotyczących upraw i zarządzania użytkami zielonymi, ale również na środkach, które poprawiają różnorodność biologiczną gleby i jakość wody. Następnie ważne jest, aby rolnicy mogli ocenić wpływ swoich praktyk rolniczych z jednej strony na wskaźniki różnorodności biologicznej, a z drugiej strony na ich zysk ekonomiczny. Dobre przykłady przyczynią się do wzrostu świadomości i zachęcą innych rolników do naśladowania.